De Britse regisseur Mike Leigh voert in zijn films graag personages op die je als kijker tegen de
haren in strijken. Maar op een uitzondering na (de hatelijke huisbaas is «Naked» bijvoorbeeld) zal
hij die karakters zelden of nooit ééndimensionaal neerzetten. Samen met zijn acteurs gaat hij op
zoek naar de redenen waarom ze zijn wie ze zijn, de trauma’s en ervaringen die hen door en door
menselijk maken.
Pansy, de centrale figuur in Leighs nieuwe film «Hard Truths», is op het eerste gezicht misschien
wel de grootste uitdaging die hij zijn publiek ooit al voorgeschoteld heeft. De vrouw snauwt en bijt
naar al wie in haar buurt komt, heeft constant kritiek op alles en iedereen, wentelt zich in een
slachtofferrol en mept elke uitgestoken hand weg. Haar eigen gezin, haar beminnelijke zus, haar
tandarts, de mensen aan de kassa in de supermarkt, ze geeft iedereen de volle laag. Vaak
herkenbaar geestig, even vaak triest en zielig. De reacties op Pansy’s donkere negativiteit laten
zich raden: haar echtgenoot Curtley zegt nauwelijks een woord, haar zwaarlijvige zoon Moses sluit
zich op in zichzelf, alle anderen lopen in een wijde boog om haar heen. Enkel haar zus Chantelle
blijft proberen, hoe moeilijk het ook is.
Als de films van Mike Leigh eindeloos fascineren en naar de keel grijpen, is het omdat hij er zich
niet van afmaakt met simplistische verklaringen en voorgekauwde psychologie. Zijn personages
zijn complex en vaak tegenstrijdig, alsof ze zelf niet goed weten wat hen drijft of plaagt. Pansy
hoort wat dat betreft tot het summum uit Leighs oeuvre. De vrouw die hij in samenwerking met
actrice Marianne Jean-Baptiste tot leven wekt, mag dan intens onaangenaam zijn, je kunt niet
anders dan met haar meevoelen. Een echte uitleg voor haar gedrag krijg je niet, enkel losse
elementen die hoogstwaarschijnlijk een invloed hebben gehad. «Hard Truths» is een
humanistische parel.
